Notariusz to zawód cieszący się dużym zaufaniem publicznym, a także obowiązkami, które wynikają z odpowiedzialności za przestrzeganie przepisów prawnych oraz norm etycznych. Zastanawiasz się, czy może on prowadzić sprawy swoich bliskich? Czy istnieją ograniczenia w zakresie działania notariusza w stosunku do rodziny? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Jaka jest etyka zawodowa notariusza?
Zawód notariusza wiąże się z wysokimi standardami etycznymi, które mają na celu zapewnienie bezstronności oraz uczciwości w wykonywaniu jego obowiązków. Pełni on funkcję osoby zaufania publicznego, co oznacza, że każdy jego krok musi być podporządkowany dobru klientów oraz prawu.
W polskim systemie prawnym zasady etyki zawodowej notariusza są jasno określone w Kodeksie Etyki Zawodowej Notariusza oraz ustawie Prawo o notariacie. Z tych dokumentów wynika, że ma on obowiązek działać bezstronnie, niezależnie od sytuacji oraz dbać o to, by nie zachodziły konflikty interesów. Celem tych przepisów jest uniknięcie sytuacji, w której osoba mogłaby zostać uprzywilejowana ze względu na bliskie powiązania z notariuszem.
Warto zaznaczyć, że zasady etyki zawodowej nie dotyczą jedynie samych czynności notarialnych, ale również postawy, jaką prawnik prezentuje wobec klientów, kolegów po fachu i instytucji publicznych.
Czy notariusz, adwokat rodzinny może prowadzić sprawy swoich bliskich?
W przypadku zawodów prawniczych, takich jak notariusz czy adwokat, istnieją ograniczenia dotyczące prowadzenia spraw dla członków najbliższej rodziny. Zasada ta ma na celu uniknięcie konfliktów interesów oraz zapewnienie pełnej neutralności i obiektywizmu w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych.
Notariusz nie może prowadzić czynności notarialnych w sprawach, które dotyczą jego małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (rodziców, dziadków), rodzeństwa, czy osób pozostających z nim w stosunku przysposobienia (adopcji). Oznacza to, że jeśli jeden z tych członków rodziny będzie potrzebował aktu notarialnego – na przykład aktu poświadczenia dziedziczenia lub umowy sprzedaży nieruchomości – musi on skierować go do innego prawnika.
Na przykład, wyobraź sobie sytuację, w której notariusz ma dokonać poświadczenia dziedziczenia po zmarłej matce. Jako osoba bezpośrednio zaangażowana w tę sprawę, nie mógłby tego zrobić – musiałby powierzyć to zadanie innemu specjaliście, aby uniknąć konfliktu interesów.
Co mówią przepisy o czynnościach notariusza względem rodziny?
Podstawą prawną regulującą pracę notariusza w Polsce jest ustawa Prawo o notariacie z dnia 14 lutego 1991 r. W art. 84 tego dokumentu jest wyraźnie określone, że prawnik nie może dokonywać czynności notarialnych w sprawach, w których występuje jako strona on sam lub jego najbliżsi, o czym wspominaliśmy już wcześniej.
Działanie notariusza w takich przypadkach mogłoby podważyć zaufanie do jego bezstronności i uczciwości, a także zaszkodzić reputacji całego zawodu. Wykonywanie czynności prawnych dla rodziny mogłoby rodzić podejrzenia o stronniczość, co jest niezgodne z podstawowymi zasadami etyki zawodowej. Załóżmy, że notariusz ma przeprowadzić sporządzenie aktu sprzedaży nieruchomości, której właścicielem jest jego brat. Prawo zabrania mu dokonania tej czynności, ponieważ istnieje ryzyko, że nie zachowa pełnej bezstronności, nawet jeśli byłby przekonany o swojej uczciwości. Notariusz musiałby odmówić wykonania tej czynności i skierować brata do innego prawnika.
Notariusz, ze względu na swoją rolę osoby zaufania publicznego, musi przestrzegać surowych zasad etycznych oraz prawnych. Jeśli masz pytania dotyczące przepisów prawa o notariacie lub potrzebujesz pomocy w zrozumieniu swojej sytuacji prawnej, nie wahaj się skontaktować z nami.